تفاوت بین ترموپلاستیک و ترموست چیست؟

پاسخ به سوال تفاوت ترموپلاستیک و ترموست چیست، کمی دشوار می‌باشد ولی می‌توان یک جواب کلی به این سوال داد، “گرما”؛ هر یک از ترموست و ترموپلاستیک، نوعی پلیمر هستند و اصلی‌ترین تفاوتی که با هم دارند، نحوه واکنش هر یک از آن‌ها به گرما می‌باشد. در این مقاله ما به معرفی پلیمر ترموست و پلیمر ترموپلاستیک خواهیم پرداخت و تفاوت ترموپلاستیک و ترموست را بررسی خواهیم کرد.

بیشتر بخوانید: کوره پخت رنگ

ترموپلاستیک چیست؟

کلیه مواد پلیمری دارای سطح دمای خاصی هستند که با نام دمای انتقال شیشه (TG) شناخته می‌شوند؛ پلیمرها پیش از رسیدن به این دما دارای ساختار سفتی می‌باشند و پس از رسیدن به دمای انتقال شیشه خود، نرم شده و اگر حرارت پلیمر را بالاتر ببریم، ساختار پلیمر تغییر پیدا کرده یا از بین می‌رود.

به پلیمرهایی که بعد از قرارگیری در معرض حرارت و رد کردن دمای انتقال شیشه خود، ساختار نرمی پیدا کرده و به دلیل ساختار کریستالی خود، پس از رد کردن مایی به نام دمای ذوب (TM) به حالت سیال در می‌آیند؛ پلیمر ترموپلاستیک گفته می‌شود؛ ترموپلاستیک‌ها می‌توانند بی‌نهایت بار ذوب شده و مجدداً شکل داده شوند؛ معمولاً این مواد را پیش از شروع فرآیند قالب‌گیری، به صورت گرانولی ذخیره می‌کنند.

از جمله شناخته شده‌ترین پلیمرهای ترموپلاستیک می‌توان به تفلون، نایلون، اکریلیک، پلی استایرن، پلی اتیلن و پلی پروپیلن اشاره کرد.

 

ترموست چیست؟

به نوعی مواد پلیمری که پس از رسیدن به دمای انتقال شیشه دچار تغییرات دائمی در ساختار مولکولی خود خواهند شد، پلیمر ترموست گفته می‌شود. پس از گرم شدن در ترموست‌ها، یک شبکه از اتصالات عرضی ایجاد شده که قابل بازگشت نمی‌باشد؛ این اتصالات عرضی باعث افزایش استحکام و پایداری حرارتی مواد شده و به همین دلیل، استفاده از ترموست در کارهای صنعتی، بسیار رواج پیدا کرده است.

البته باید به این نکته هم اشاره کرد که پلیمرهای ترموست پس از قرارگیری در فرآیند قالب گیری اولیه، به دلیل ایجاد شدن ساختار سه بعدی شبکه‌ای، مانع حرکت مولکولی شده و در نتیجه نمی‌توان آن‌ها را مجدداً قالب گیری کرد.

از جمله شناخته شده‌ترین پلیمرهای ترموست می‌توان به فنولیک، پلی یورتان، لاستیک ولکانیزه و رزین‌های اپوکسی اشاره کرد؛ در صورتی که این مواد در معرض حرارت قرار بگیرند، به صورت برگشت ناپذیری سخت خواهد شد. به طور خلاصه، زمانی که ترموست‌ها در معرض حرارت (فرآیند پخت) قرار بگیرند، ساختار فیزیکی و شیمیایی ترموست‌ها به صورت دائمی تغییر کرده و در یک پیکربندی جامد ثابت باقی خواهند ماند.

بیشتر بخوانید : خط رنگ استاتیک

اصلی‌ترین تفاوت ترموپلاستیک و ترموست

ترموپلاستیک و ترموست تا حدودی شبیه به هم هستند ولی تفاوت‌هایی نیز دارند که از جمله اصلی‌ترین تفاوت ترموپلاستیک و ترموست می‌توان به “نوع واکشن نسبت به گرما” آن‌ها اشاره کرد. هر یک از پلیمرهای ترموست و ترموپلاستیک نسبت به یکدیگر دارای برتری‌ها و مزایایی هستند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

۱. میزان مقاوت در دماهای بالا و پایین

پلاستیک‌ها و پلیمرهای ترموست نسبت به دیگر مواد مشابه مانند ترموپلاستیک، از چند نظر دارای مزایا و برتری می‌باشند؛ اصلی‌ترین برتری ترموست نسبت به ترموپلاتسیک این است که ترموست برخلاف ترموپلاستیک، به هنگام قرارگیری در برابر حرارت ذوب نمی‌شود.

همچنین باید اشاره کرد که ترموست‌ها به هنگام قرارگیری در دماهای بسیار پایین، حالت خود را از دست نداده، تاب نمی‌خورد و فرم خود را از دست نمی‌دهد؛ این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که از ترموست‌ها در ساخت قطعات یا ماشین آلاتی که در معرض تغییرات آب و هوایی شدید یا تغییرات مکرر دما هستند، استفاده شوند.

۲. گرانروی کم

البته ناگفته نماند که این موارد، تنها برتری ترموست‌ها در برابر ترموپلاستیک‌ها نبوده و دومین برتری و تفاوت ترموپلاستیک و ترموست این است که ترموست‌ها گرانروی کمی داشته و کار با آن‌ها ساده می‌باشد، چرا که در دماهای نرمال مانند دمای اتاق به صورت مایع قرار دارند و این معنای عدم نیاز به گرما برای فرم‌دهی می‌باشد.

۳. خطرات کم برای سلامتی

از طرفی، ترموست‌ها نسبت به ترموپلاستیک‌ها، برای سلامتی خطر کمتری دارند، چرا که به هنگام اجرای فرآیند قالب گیری، هیچگونه بخار سمی مانند استایرن را از خود آزاد نمی‌کند.

۴. نیاز به فشار و گرمای کم

همچنین باید گفت که پلیمرهای ترموست تولید شده توسط قالب گیری تزریقی، نیاز به فشار و گرمای بسیار کمتری نسبت به پلیمرهای ترموپلاستیک دارند و به همین علت، می‌توان فرآیند قالب گیری تزریقی برای تولید ترموست را با هزینه بسیار کمتری اجرا کرد.

۵. قابلیت جریان پذیری

از جمله دیگر تفاوت ترملاستیک و ترموست می‌توان به قابلیت “جریان پذیری” بسیار عالی ترموست‌ها اشاره کرد؛ جریان پذیری به معنای این است که این پلیمر، به سادگی و بدون هیچگونه زحمتی، هرگونه شکاف و گوشه‌ای را در قالب پر می‌کند؛ این ویژگی باعث شده است که بتوان با استفاده از ترموست‌ها، هم قطعات بزرگ‌تر و هم اشکال هندسی بسیار پیچیده‌تری را به صورت دقیق تولید کرد.

با استفاده از پلیمرهای ترموست‌ها، به جای تولید قطعات ساده به صورت جداگانه و در انتهای کار، اتصال آن قطعات به یکدیگر، می‌توان با استفاده از یک قالب مناسب، یک طرح بزرگ و پیچیده را بدون نیاز به تولید جزء به جزء و به صورت یکجا تولید کرد.

۶. وزن و ساختار متفاوت

علاوه بر ویژگی بالا، باید اشاره کرد که بر خلاف ترموست‌ها که دارای وزن سبک و ساختاری منعطف هستند، ترموپلاستیک‌ها از ساختاری مستحکم و مقاوم، چقرمگی، دوام و مقاومت بالا در برابر ضربه برخوردار بوده و به همین دلیل، بسیار محبوب می‌باشند؛ ترموپلاستیک‌ها از نظر ابعادی بسیار پایدار بوده و از نظر ساختاری بسیار مستحکم هستند و به همین دلیل، به هنگام جداسازی از قالب، انقباض بسیار کمی (در حدود صفر) دارند.

۷. امکان تقویت پلیمر

دیگر تفاوت ترموپلاستیک و ترموست این است که می‌توان مقاومت پلیمرهای ترموست را با افزودن مواد تقویت کننده‌ای مانند کولار، الیاف شیشه و کربن، تقویت کرد.

۸. تولید قطعات با ضخامت دیواره متفاوت

با استفاده از روش قالب گیری تزریقی ترموست می‌توان قطعاتی با ضخامت‌های دیواره متفاوت در طول یک قطعه تولید کرد، قابلیتی که انجام آن با استفاده از روش‌ها و مواد دیگر، غیر ممکن است.

۹. مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی

آخرین تفاوت ترموپلاستیک و ترموست این است که ترموست‌ها، مقاومت بالایی در برای عوامل محیطی مختلف، چه در دماهای بالا و چه در دماهای پایین دارند؛ ترموست‌ها می‌توانند بدون آنکه آسیبی (نمی‌شکنند، تاب نمی‌خورند و خراشیده نمی‌شوند) ببیند، در برابر عوامل محیطی مختلف، مقاومت کنند.

همچنین باید اشاره کرد که ترموست‌ها در برابر برخی از مواد شیمیایی مانند اسیدهای آلی و غیر آلی نیز مقاوم هستند؛ بسیاری از پلیمرهای ترموست مانند پلی اورتان نیز در برابر آب مقاوم بوده بوده و به همین دلیل می‌توان از آن‌ها در وسایلی مانند وسایل نقلیه آبی، تجهیزات پزشکی، عایق‌ها و … که در تماس مستقیم با مایعات هستند، استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: کوره رنگ پودری

نتیجه گیری

در پاسخ به سوال تفاوت ترموپلاستیک و ترموست چیست باید گفت که، این پلیمرها دارای ویژگی‌های مشابهی هستند ولی تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند؛ از اصلی‌ترین تفاوت این دو پلیمر می‌توان به نوع واکشن هر یک از آن‌ها نسبت به حرارت اشاره کرد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و خرید کابین رنگ توسط شماره‌های زیر با مجموعه تهران پوشش تماس حاصل نمایید.

شماره همراه مدیریت: ۰۹۱۲۳۰۲۶۶۳۹

تلفن کارگاه: ۰۲۱۶۵۴۱۵۶۳۰

تلفکس دفتر: ۰۲۱۶۵۴۱۵۶۳۴