مبدلهای حرارتی دستگاههایی هستند که برای انتقال حرارت بین دو سیال (گاز یا مایع) به کار میروند. این سیالات میتوانند با هم مخلوط شوند یا بدون تماس مستقیم از طریق جدارهای از جنس فلز، پلاستیک یا سرامیک، گرما را تبادل کنند، در ادامه مجموعه تهران پوشش به عملکرد دستگاه مبدل حرارتی میپردازد.
اصول کلی عملکرد مبدلهای حرارتی
۱. اختلاف دما:
- برای انتقال حرارت، باید اختلاف دمایی بین دو سیال وجود داشته باشد.
- سیالی که دمای آن بالاتر است، سیال گرم و سیالی که دمای آن پایینتر است، سیال سرد نامیده میشود.
- اختلاف دمای بیشتر، منجر به انتقال حرارت سریعتر میشود.
۲. جریان سیالات:
- سیالات باید در جهات مخالف یا عمود بر هم جریان داشته باشند تا انتقال حرارت به طور موثر انجام شود.
- جریان موازی سیالات، به دلیل کاهش اختلاف دما، انتقال حرارت را کندتر میکند.
۳. سطح تماس:
- هرچه سطح تماس بین دو سیال بیشتر باشد، انتقال حرارت سریعتر انجام میشود.
- افزایش سطح تماس، با استفاده از پرهها، لولههای مارپیچی یا صفحات نازک امکانپذیر است.
۴. هدایت حرارتی:
- جنس جداره مبدل حرارتی باید از موادی با هدایت حرارتی بالا باشد تا انتقال حرارت به سهولت انجام شود.
- فلزاتی مانند مس، آلومینیوم و فولاد از جمله مواد با هدایت حرارتی بالا هستند.
بیشتر بخوانید : تجهیزات خط رنگ پودری
انواع مبدلهای حرارتی
مبدلهای حرارتی در انواع مختلفی با ساختارها و عملکردهای متفاوت طراحی و ساخته میشوند. انتخاب نوع مناسب مبدل حرارتی با توجه به نوع سیالات، دما و فشار سیالات، ظرفیت انتقال حرارت مورد نیاز و نوع کاربرد، از اهمیت بالایی برخوردار است، در ادامه به تعدادی از رایجترین انواع مبدلهای حرارتی اشاره میشود:
۱. مبدلهای حرارتی پوسته و لوله:
- این نوع مبدل از یک پوسته و لولههای متعددی که در داخل آن قرار دارند، تشکیل شده است.
- سیال گرم از داخل لولهها عبور میکند و سیال سرد در پوسته به دور لولهها جریان مییابد.
- مبدلهای پوسته و لوله در ظرفیتهای مختلف و برای کاربردهای متنوعی مانند نیروگاهها، پالایشگاهها، صنایع شیمیایی و سیستمهای تهویه مطبوع به کار میروند.
۲. مبدلهای حرارتی صفحهای:
- این نوع مبدل از صفحات فلزی نازکی که به صورت موازی با یکدیگر قرار گرفتهاند، تشکیل شده است.
- سیالات گرم و سرد در بین صفحات جریان مییابند و از طریق جداره صفحات، حرارت را تبادل میکنند.
- مبدلهای صفحهای به دلیل راندمان بالا، در انتقال حرارت مناسب و سهولت در تمیز کردن، در صنایع غذایی، دارویی و تهویه مطبوع کاربرد گستردهای دارند.
۳. مبدلهای حرارتی پرهای:
- این نوع مبدل از لولههای مارپیچی با پرههای فلزی تشکیل شده است.
- سیال گرم از داخل لولهها عبور میکند و سیال سرد در بین پرهها جریان مییابد.
- مبدلهای پرهای به دلیل سطح تماس زیاد، راندمان بالایی در انتقال حرارت دارند و در صنایع مختلفی مانند نیروگاهها، پالایشگاهها و سیستمهای خنک کننده به کار میروند.
۴. مبدلهای حرارتی دو لوله ای:
- این نوع مبدل از دو لوله با قطرهای مختلف که به صورت هممرکز در داخل یکدیگر قرار گرفتهاند، تشکیل شده است.
- سیال گرم از داخل لوله با قطر کوچکتر و سیال سرد از داخل لوله با قطر بزرگتر عبور میکند.
- مبدلهای دو لوله ای به دلیل ساختار ساده و قیمت ارزان، در کاربردهای با ظرفیت کم مانند سیستمهای گرمایشی و تهویه مطبوع خانگی به کار میروند.
۵. مبدلهای حرارتی صفحهای و واشردار:
- این نوع مبدل از صفحات فلزی با واشرهایی در بین آنها تشکیل شده است.
- سیالات گرم و سرد در بین صفحات جریان مییابند و از طریق جداره صفحات و واشرها، حرارت را تبادل میکنند.
- مبدلهای صفحهای و واشردار به دلیل ساختار خاص، قابلیت تحمل فشار و دمای بالا را دارند و در صنایع مختلفی مانند پالایشگاهها، صنایع شیمیایی و نیروگاهها به کار میروند.
کاربردهای مبدلهای حرارتی
مبدلهای حرارتی در صنایع مختلفی برای انتقال حرارت بین دو سیال (گاز یا مایع) به کار میروند، در ادامه به تعدادی از کاربردهای رایج مبدلهای حرارتی اشاره میشود:
۱. صنایع نفت و گاز:
- خنک کردن سیالات در پالایشگاهها و خطوط لوله
- گرم کردن سیالات در فرآیندهای پالایش
- جداسازی گازها از مایعات
۲. صنایع شیمیایی:
- گرم کردن و خنک کردن مواد شیمیایی در فرآیندهای مختلف
- تغلیظ و تبخیر مواد شیمیایی
- تولید بخار
۳. صنایع نیروگاهی:
- تولید بخار در بویلرها
- خنک کردن توربینها و ژنراتورها
- بازیافت حرارت از گازهای خروجی دودکش
۴. صنایع غذایی:
- گرم کردن و خنک کردن مواد غذایی
- پاستوریزه کردن و استریلیزه کردن مواد غذایی
- تغلیظ و تبخیر مواد غذایی
۵. صنایع دارویی:
- تولید داروها در فرآیندهای مختلف
- گرم کردن و خنک کردن مواد دارویی
- استریلیزه کردن تجهیزات
۶. صنایع تهویه مطبوع:
- گرم کردن هوا در سیستمهای گرمایشی
- خنک کردن هوا در سیستمهای سرمایشی
- تهویه هوای مطبوع در ساختمانها
۷. صنایع خودروسازی:
- خنک کردن موتور خودرو
- گرم کردن رادیاتور بخاری
- خنک کردن گیربکس
۸. صنایع کشتی سازی:
- خنک کردن موتور کشتی
- گرم کردن آب برای مصارف بهداشتی
- تولید بخار
۹. صنایع هوافضا:
- خنک کردن موتور هواپیما
- گرم کردن کابین هواپیما
- خنک کردن تجهیزات الکترونیکی
۱۰. کاربردهای خانگی:
- گرم کردن آب در آبگرمکنها
- گرم کردن شوفاژ در سیستمهای گرمایشی
- خنک کردن یخچال و فریزر
همانطور که مشاهده میشود، مبدلهای حرارتی در طیف وسیعی از صنایع و کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. انتخاب نوع مناسب مبدل حرارتی با توجه به نوع سیالات، دما و فشار سیالات، ظرفیت انتقال حرارت مورد نیاز و نوع کاربرد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیشتر بخوانید: کوره رنگ
نتیجهگیری
مبدلهای حرارتی از جمله تجهیزات مهم و پرکاربرد در صنایع مختلف هستند. انتخاب نوع مناسب مبدل حرارتی با توجه به نوع سیالات، دما و فشار سیالات، ظرفیت انتقال حرارت مورد نیاز و نوع کاربرد، از اهمیت بالایی برخوردار است. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با مجموعه تهران پوشش تماس حاصل فرمایید.
شماره تماس: ۰۹۱۲۳۰۲۶۶۳۹